FLORICULTURE 2025 TERUGBLIK

Op donderdag 10 september vond het event Floriculture 2025 <RESET> plaats. Dit volledige online evenement stond in het teken van een reset in de sierteeltketen. De Nederlandse sierteelt staat voor een aantal grote uitdagingen. Duurzaamheid in de teelt en keten was al een belangrijk issue. Maar de effecten van COVID-19 hebben duidelijk gemaakt dat de sector nog meer moet inzetten op innovatie. Kortom: wat is er nodig voor toekomstbestendige sierteeltketen, zowel aan de vraag- als productiezijde.

Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen (T&U) ziet innovatie als een van de sleutels voor deze reset en de verdere ontwikkeling van de (inter)nationale sierteelt. Tijdens Floriculture 2025 <RESET> gingen de deelnemers met de sprekers in gesprek over hoe deze <RESET> kan plaatsvinden en welke stappen er nodig zijn. In het eerste gedeelte van het programma gingen Guido Landheer, directeur Europees, Internationaal en Agro-economische beleid van het Ministerie van Landbouw, Natuur & Voedselkwaliteit, Henk Westerhof, voorzitter Anthos, en Judith Schueler en Jan Westra, resp. voorzitter en lid van het kernteam Scenariostudie, in op de effecten van COVID-19 op de sierteeltsector en waarom er een reset nodig is.

Duurzaamheid

Landheer ziet de tuinbouwsector als krachtig en innovatief. Maar hij ziet ook dat er door COVID-19 een aantal kwetsbaarheden duidelijk zijn geworden, zoals de logistiek, de export en de seizoensarbeid. Landheer: ‘De sector is fit, maar zal een aantal aspecten opnieuw moeten bekijken.’ Hij gaf aan dat de sector door moet gaan met het ontwikkelen van nieuwe concepten en het diversifiëren van markten. Daarnaast noemde hij duurzaamheid als belangrijk onderwerp om als sector de koploperspositie te behouden. De inzet van het ministerie is om ook op Europees niveau afspraken te maken op het gebied van duurzaamheid. Denk aan onderwerpen als gewasbescherming en nieuwe veredelingstechnieken.

Spagaat

Anthos vertegenwoordigt wereldwijd de handelsbedrijven in bloembollen en boomkwekerijproducten. Volgens Westerhof staat de sierteeltsector aan een nieuw begin. ‘Als wij als keten niet gaan inspelen op nieuwe ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid, dan vraag ik me af of we op de lange termijn wel kunnen aansluiten op de vragen die vanuit de markt op ons afkomen.’ Hij signaleert dat de sector in een spagaat zit: bijna 70% van de producten gaan naar het buitenland. Deze landen stellen steeds striktere eisen op gebied van ziekten en plagen. Maar de retail wil bij voorkeur producten in de schappen die vrij van gewasmiddelen zijn. Westerhof roept de sector op als keten te gaan investeren in duurzaamheid, omdat het om een ketenbelang gaat.

Toekomst

Schueler en Westra zijn in opdracht van de crisisorganisatie Coronacrisis Tuinbouw bezig met een aantal toekomstperspectieven voor de tuinbouw. Zij hebben ondernemers de vraag gesteld waar ze wakker van liggen. Hier rolden twee grote onzekerheden uit: blijft de vrijmarkt zoals we ‘m kennen zo bestaan en hoe ziet de samenleving er in de toekomst uit (individualisme versus solidariteit). Op basis van deze onzekerheden zijn er vier scenario’s ontwikkeld: van een mondiale ‘ik-samenleving’ waar de wereldwijde handel floreert met grote platforms tot aan een lokale ‘wij-wereld’, waarin de samenleving vraagt om duurzaamheid en waar gezondheid en vergroenen centraal staan. Wat zou je dan als ondernemer doen en waar liggen je kansen? Deze scenario’s zijn een middel voor ondernemers om zich voor te bereiden op de toekomst. De volledige scenario’s worden in november 2020 gepresenteerd.

Virtueel lunchen

Tijdens een virtuele lunch gingen de deelnemers in kleine groepen met elkaar in gesprek over welke oplossingen en innovaties zij denken dat er nodig om de sierteelt. De resultaten werden na de lunch besproken met een groot aantal kopstukken en experts uit de sector. Alle deelnemers benoemden digitalisering, duurzaamheid, robotisering, mechanisering en aantrekken van goed talent als belangrijke thema’s waarin de sector als keten een grote stappen moet zetten.

Sierteeltdebat

Na de lunch gingen hosts Marcel Vester en Harrij Schmeitz tijdens een online debat in discussie met stakeholders uit de industry, waaronder:

• Jan van Dam (CCO Dutch Flower Group),
• Steven van Schilfgaarde (CEO Royal FloraHolland),
• Sjaak van der Tak (voorzitter Glastuinbouw Nederland),
• Stefan van Vuuren (commercieel directeur Porta Nova),
• Stefan van der Heijden (directeur Research & Breeding
• Royal Van Zanten), Jaap Bond (boegbeeld Topsector T&U),
• Judith Schueler (voorzitter kernteam Scenariostudie crisisorganisatie Coronacrisis Tuinbouw),
• Mathijs Koper (eigenaar Outside Inc.).

Power

Jaap Bond, boegbeeld van Topsector T&U, gaf aan dat de sector al heel veel doet op deze thema’s. ‘We willen uiteindelijk allemaal hetzelfde: een sterke, internationale tuinbouwsector. Maar je kunt het als teler, veredelaar of handelaar niet alleen, je moet het echt als tuinbouwketen oppakken. Dan heb je de power om iets te doen.’ Jan van Dam, CCO van Dutch Flower Group, gaf aan dat in de toekomst de consument centraal staat, niet de productie. Hij ziet hierin veel kansen om waarde toe te voegen aan de keten. Hij ziet mogelijkheden om besparingen te realiseren via de supply chain, digitalisering en circulair ondernemen. ‘De kosten die je hiermee bespaart, kun je weer investeren in de consumentenvraag’.

Energie en arbeid

Stefan van Vuuren, commercieel directeur van rozenkwekerij Porta Nova, ziet de uitdagingen op energie en arbeid. Hij combineert op zijn bedrijf kwaliteit en duurzaamheid en probeert daarmee slim in te spelen op de trends en de behoefte van de markt. ‘Als je echt wilt veranderen, ben je afhankelijk van nieuwe initiatieven die je bij voorkeur collectief oppakt.’ Steven van Schilfgaarde, CEO van Royal FloraHolland, benadrukte dat de kracht van de sierteelt ook zit in het ondernemerschap. ‘Ketenregie is belangrijk als het gaat om een transitie in de sierteelt vorm te geven, op dossiers als gewasbeschermingsmiddelen en digitalisering. Maar ik zie individueel ondernemerschap als essentieel om innovaties tot stand te brengen.’

Impact

Host Harrij Schmeitz concludeerde na het debat dat hij een beetje ‘flabbergasted’ was. ‘Ik heb nog nooit zo vaak de woorden digitalisering, databeheer en robotisering in een tuinbouwbijeenkomst met CEO’s gehoord.’  Jaap Bond sloot de middag af. Hij gaf aan dat het woord ‘samenwerking’ veel gevallen was. ‘Dit is ook nodig, omdat de knelpunten te groot zijn voor de individuele sectoren. Neem een dossier als gewasbescherming. Dat is niet een probleem van de teler, maar van de gehele keten. Hier heb je verbinding en draagvlak voor nodig. We moeten naar een doorlopende structuur waarin alle sectoren met elkaar in proeftuinen werken aan doorbraken op dit soort thema’s. Bij het dossier gewasbeschermingsmiddelen bijvoorbeeld hebben bijna alle organisaties in de tuinbouwsector, van de KAVB en GroentenFruit Huis tot aan Glastuinbouw Nederland en de BO Akkerbouw, al gezegd dat ze hieraan mee willen werken.’

Na afloop van de bijeenkomst was er nog een virtuele netwerkborrel, waar de deelnemers nog lang met elkaar napraatten over het resetten. H

Over IMPACT2025

Via de Topsector T&U werken bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheid met elkaar samen om innovatie in de sector te stimuleren. Sinds 2012 zijn er meer dan 250 onderzoeks- en innovatieprojecten via de topsector gefinancierd. Hierbij zijn circa 400 bedrijven betrokken. Met het programma IMPACT 2025 wil Topsector T&U ideeën ophalen en nieuwe partijen betrekken om het (bestaande) onderzoek te vertalen naar concrete toepassingen in de praktijk.